PUSTOSTANY WARSZAWY

Wakatujące/puste/opuszczone/nieużytkowane przestrzenie stanowią specyficzną dziedzinę architektonicznego obrazu Warszawy. Realizowany w 2013 roku przez Fundację Bęc Zmiana projekt Wolne przestrzenie Warszawy miał na celu  rozpoznanie ich statusu, potencjału oraz znaczenia w rozwoju ekonomicznym, kulturalnym i społecznym miasta.

PO CO MAPA?

Chodząc po mieście często mijamy lokale puste, nieużywane. Czasami jest to miejsce, po lokalu, który znaliśmy i w którym bywaliśmy. Innym razem to pustostan, który stoi nieużywany tak długo, że już nie pamiętamy, co było tam wcześniej. Puste miejsca rażą i dają poczucie, że miejski zasób jest marnowany. Bo w końcu dlaczego zamiast pustki nie miałaby się tam pojawić kawiarnia, bar mleczny, sklep spożywczy czy cokolwiek innego? Zwykle nie wiemy, kto jest właścicielem danego lokalu ani dlaczego stoi pusty? Czy jest to lokal miejski czy prywatny? Czy czeka na nowego najemcę, który byłby w stanie zapłacić komercyjny czynsz? Czy miasto ogłosiło konkurs na jego zagospodarowanie? Czy może jest zablokowany przez procedurę zwrotową – jak wiele lokali, do których są roszczenia wynikające z dekretu Bieruta?

Jakikolwiek jest status danego lokalu uważamy, że warto jakby ta informacja była łatwo dostępna. Będzie to z korzyścią zarówno dla potencjalnych najemców, jak i ciekawskich interesujących się losem swojego miasta. Będzie to również narzędzie, dzięki któremu zyskają właściciele lokali – łatwiej będzie można się dowiedzieć od kogo można wynająć lokal. Jeśli zaś nie można – ze względu na stan prawny, będzie to również ważna informacja dla mieszkańców i mieszkanek Warszawy, którzy widząc pusty lokal będzie wiedziała, że nie jest on użytkowany ze względu na niegospodarność miasta.

DLA KOGO PUSTOSTANY?

W Warszawie jest obecnie wiele pustostanów, z czego niektóre znajdują się w procesie reprywatyzacji. Cześć z nich jest przeznaczona do wynajmu na rynku komercyjnym, ale nie wszystkie. Te ostatnie interesują nas najbardziej. Są to zarówno lokale, które dzielnice zdecydowały się wynająć na preferencyjnych czynszach – na działalność społeczną lub kulturę – jak i wszystkie te, które z innych powodów nie mają najemców. Chcemy te lokale znaleźć i ożywić doprowadzając do ich wynajęcie. Nawet jeśli w tym momencie wydaje się to trudne albo wręcz niemożliwe.

Chcemy, żeby nasza mapa pustostanów przyczyniła się wypracowania nowych form umów pomiędzy właścicielami i właścicielkami lokali i potencjalnymi użytkownikami i użytkowniczkami, zarówno na działalność komercyjną, jak i niekomercyjną. Do tej pory większość lokali użytkowych była wynajmowana na kulturę. Chcemy, żeby ta dobra praktyka dotyczyła również innych działań, które mają wartość społeczną, takich jak kooperatywy, działania samopomoce i samokształceniowe, FabLaby, przestrzennie innowacyjne i inne działania niekomercyjne posiadające wartość społeczną, które ze względu na swój eksperymentalny (a często pozasystemowy) charakter potrzebują taniej przestrzeni do swojej działalności.

Dane do naszej mapy w pierwszej fazie zbierane były w sposób społecznościowy, za pośrednictwem CROWDMAPY – internetowego narzędzia mapującego umożliwiającego społecznościowe zbieranie oraz opracowywanie danych. Szybko jednak zorientowaliśmy się, że stworzenie pełnej mapy pustostanów nie jest łatwe – informacje wymagają weryfikacji, a ta dotyczyć może jedynie lokali miejskich. Na naszej mapie znalazły się więc jedynie lokale autoryzowane przez Urząd Miasta. Dlatego po krótkim czasie zarekomendowaliśmy ratuszowi po prostu stworzenie mapy miejskich pustostanów, która – regularnie aktualizowana – mogłaby służyć mieszkańcom.

 

Zespół projektu: Joanna Erbel,  Arek Gruszczyński, Szymon Żydek
Współpraca: Anna Cymer, Maciej Górski, Ewa Szylberg,
Grafiki i rysunki: Rafał Dominik

Projekt Wolne Przestrzenie Warszawy realizowany jest przez Fundację Bęc Zmiana / www.beczmiana.pl
Projekt współfinansuje m.st. Warszawa